
Kosmetyki z retinolem w odmładzaniu nie mają konkurencji!
Na czym polega jego fenomen, dlaczego jest nazywany złotym standardem odmładzania i za co kochają go dermatolodzy, wyjaśnia dr n. med. Ewa Chlebus z Kliniki dr Chlebus.
Tomek Kocewiak: Co takiego wyjątkowego jest w retinolu?
dr n. med. Ewa Chlebus: To jedna z niewielu substancji o potwierdzonym naukowo odmładzającym działaniu na skórę. O retinoidach, czyli pochodnych witaminy A, wiemy praktycznie wszystko, bo w dermatologii stosujemy je w leczeniu skóry od lat 80. Współczesna wiedza pozwala na optymalne wykorzystanie ich potencjału, bo wiadomo, które z nich działają na konkretne receptory na wybranych komórkach, co daje nam pełną kontrolę nad ich działaniem. Tak naprawdę retinoidy są bezkonkurencyjne w odmładzaniu skóry, ale przede wszystkim wykorzystuje się je w leczeniu opornych przebarwień, zmian i blizn trądzikowych, a w małych stężeniach dają świetne efekty w remisji trądziku różowatego. Poza tym, co pokazały wyniki naszych badań opublikowane w prestiżowym magazynie „Journal of Dermatological Treatment”, połączenie retinoidów trzeciej generacji z kwasami AHA i BHA sprawdza się w leczeniu trądziku u dorosłych.
Retinoidy to duża grupa związków chemicznych. Czy każdy z nich odmładza?
W preparatach dostępnych bez recepty dozwolone są tylko: retinol, retinaldehyd oraz estry retinylu. Każdy z nich, żeby mógł zadziałać, musi być w skórze przekształcony w kwas retinowy, który jako jedyny ma zdolność oddziaływania na komórki skóry. Z tego powodu warunkiem skuteczności działania retinolu w kremie jest odpowiednia formulacja, która ochroni go przed rozpadem pod wpływem światła i tlenu, zanim zdąży przeniknąć przez naskórek.
Kosmetyków z retinolem jest bardzo wiele, jak wybrać taki, który działa?
Na pewno dużo ważniejsze od stężenia podanego na opakowaniu jest odpowiednie opracowanie formuły kosmetyku, która pozwoli w jak największym stopniu wykorzystać możliwości cząsteczki retinolu. Nie ukrywam, że głównie z tego powodu wspólnie z dr. Kajetanem Dąbrową, uzdolnionym naukowcem z Instytutu Chemii Organicznej PAN, stworzyliśmy w stu procentach autorską Recepturę R-01, która została wymyślona w taki sposób, by przy niewielkiej ilości składników i konserwantów utrzymać stabilność cząsteczki i dzięki temu zwiększyć przyswajalność retinolu. Nasza całkowicie bezwodna receptura nie dopuszcza do rozkładu retinolu przed nałożeniem na skórę, co zdecydowanie zwiększa szansę na jego aktywację i skuteczność terapii. Dodatkowo przy prawidłowej aplikacji preparatu powstaje na skórze cienki film ochronny, który w dużej mierze ogranicza kontakt retinolu z tlenem z powietrza, zanim zdąży on pokonać barierę naskórkową.
Stosowanie retinoidów często kojarzy się z podrażnieniem i łuszczeniem skóry. Czy to niezbędny warunek ich działania?
W przypadku kosmetyków z retinolem może pojawić się przejściowe przesuszenie skóry lub niewielkie złuszczanie, ale zazwyczaj wynika ono z nakładania zbyt dużej ilości preparatu. Żeby tego uniknąć, wystarczy po prostu nakładać mniej kosmetyku lub zrobić dwa, trzy dni przerwy, zwłaszcza że jak wynika z mojej wieloletniej praktyki lekarskiej, znakomite efekty odmłodzenia skóry daje kuracja retinolem tylko trzy razy w tygodniu, co dla wielu pacjentek jest optymalnym rozwiązaniem. W przypadku skłonności do przesuszenia skóry można w pozostałe dni tygodnia smarować ją wybranym kosmetykiem natłuszczającym lub nawilżającym.
Jak długo trzeba czekać na widoczne efekty takiej kuracji?
Oczywiście wszystko zależy od stanu wyjściowego skóry i naszych oczekiwań, ale wbrew pozorom pierwsze efekty terapii retinolem widać bardzo szybko – przy codziennym nakładaniu preparatu nawet po dwóch tygodniach, choć zazwyczaj trwa to około miesiąca. Pierwszy etap poprawy wyglądu polega na zagęszczeniu warstwy ziarnistej, co sprawia, że skóra staje się twardsza, lepiej odbija światło, jest gładsza i promienna. Na efekty głębokiej przebudowy trzeba jednak poczekać dłużej. W przypadku kobiet po 40. roku życia ten proces zazwyczaj trwa dwa lata. Na pewno największym wyzwaniem jest odmłodzenie pacjentki z wyraźnymi oznakami fotostarzenia, bo możemy być pewni, że w miejscach, gdzie pojawiły się przebarwienia, doszło także do głębokiego uszkodzenia kolagenu, a w takim przypadku na efekty widocznego odmłodzenia i przebudowy skóry trzeba poczekać nawet cztery lata.
Co ze skórą pod oczami? Czy stosowanie retinolu na powieki jest bezpieczne?
Skóra w tej okolicy jest ze swojej natury cienka i sucha, dlatego smarowanie jej kremem z retinolem sprzyja pojawianiu się siatki drobnych zmarszczek wynikających z przesuszenia, a z czasem może doprowadzić do powstania bolesnych mikronadżerek na brzegach powiek. Moim zdaniem retinoidy wystarczy nakładać w sąsiedztwie okolic oczu, zwłaszcza że komórki pamięci skóry są w stanie przenieść retinoidy bliżej oczodołu.
Czy niewielkie dawki leków doustnych z izotretinoiną mogą odmłodzić skórę?
Oczywiście. Widać to w przypadku dorosłych pacjentów z trądzikiem, którzy leczeni izotretinoiną i zewnętrznie preparatami z kwasami wyglądają rewelacyjnie. Trzeba jednak pamiętać, że izotretinoina ma silne działanie teratogenne (toksyczne na zarodek lub płód) i m.in. z tego powodu w Polsce nie zaleca się jej w ramach kuracji odmładzającej.
Tekst ukazał się w „Urodzie Życia” 1/2020