
Yerba mate. Napój, który pobudza bardziej niż kawa
Mate to tradycyjny południowoamerykański napój warzony z liści i łodyg yerba mate, drzewa z rodziny ostrokrzewów. Przybył do nas z Argentyny, Urugwaju, Paragwaju i Brazylii. W Polsce znajdziemy go w sklepach ze zdrową żywnością, bądź jako składnik napojów energetyzujących.
Yerba mate: korzyści zdrowotne
Yerba mate to napar zawierający kofeinę, wytwarzaną z liści Ilex paraguariensis, czyli gatunku ostrokrzewu występującego w lasach deszczowych Ameryki Południowej. Napar ma wyrazisty smak i jest bogaty w minerały (magnez, potas, żelazo, wapń, cynk) oraz witaminy A, B1 i B2, C oraz E, a także biotynę i karoten.
Dowiedziono, że yerba mate może poprawić pracę układu sercowo-naczyniowego. Poprawia odporność, pobudza metabolizm, zmniejsza uczucie głodu, poprawia nastrój i dodaje energii. Yerba mate zawiera średnio 78 miligramów kofeiny na 150 mililitrów napoju, czyli niemal tyle samo, co kawa.
Kofeina:
- zmniejsza ryzyko niektórych nowotworów, w tym raka trzonu macicy, prostaty, jelita grubego, piersi i okrężnicy,
- zmniejsza ryzyko chorób serca i śmierci z powodu problemów z sercem,
- zmniejsza ryzyko cukrzycy,
- obniża poziom cholestrerolu,
- zmniejsza ryzyko choroby Parkinsona,
- zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera i innych typów demencji,
- działa moczopędnie i oczyszcza organizm z toksyn.
Przeciwutleniacz
Yerba mate, podobnie jak wiele innych produktów roślinnych, jest przeciwutleniaczem. Oznacza to, że substancje chemiczne zawarte w herbacie mogą przeciwdziałać działaniu wolnych rodników (które stanowią przyczynę wielu poważnych schorzeń m.in. raka i chorób serca).
Czytaj też: Czemu warto medytować i chodzić na jogę? – posłuchaj podcastu Kasi Bem
Mocniejsze kości
Według Centers for Disease Control and Prevention 5,1 proc. mężczyzn i 24,5 proc. kobiet powyżej 65. roku życia w Stanach Zjednoczonych cierpi na osteoporozę. Naukowcy odkryli, że kobiety, które piły ten pochodzący z Ameryki Południowej napój, utraciły mniej masy kostnej w kręgosłupie i szyi. Wiąże się to z mniejszym ryzykiem osteoporozy i mniejszą częstością złamań.
Yerba mate: zagrożenia i skutki uboczne
Chociaż kofeina zawarta w yerba mate oferuje szereg korzyści zdrowotnych, wiąże się również z pewnym ryzykiem:
- zwiększone ryzyko utraty ciąży, zwłaszcza przy spożyciu w dużych dawkach,
- przejściowe podwyższenie ciśnienia krwi,
- wyższe stężenie lipidów we krwi.
Osoby z ciężkimi chorobami serca, wysokim ciśnieniem krwi lub zaburzeniami rytmu serca przed wypiciem napoju powinny porozmawiać z lekarzem.
Z badania przeprowadzonego w 2010 roku wynika, że osoby regularnie pijące yerba mate bardziej narażone są na choroby przełyku i raka jamy ustnej. Jak ostrzegają jednak autorzy badania, nie wiadomo, czy to efekt konkretnych składników yerba mate, czy gorącego napoju. Nowsze badania, w tym to przeprowadzone w 2019 roku, wiąże picie gorących napojów z rakiem jamy ustnej. Aby zmniejszyć ryzyko choroby, zaleca się pić herbatę na ciepło lub na zimno, nigdy na gorąco.
Yerba mate: jak przygotować napój
Standardowo stosuje się łyżkę yerba mate na filiżankę gorącej wody, ale — w zależności od preferencji — możesz modyfikować proporcje. Ważna jest woda o odpowiedniej temperaturze (70-80 stopni Celsjusza). Yerba mate jest gotowa do picia po 2-3 minutach. Kiedy wypijesz cały napar, możesz kilkukrotnie zalać go ponownie wodą (aż do wypłukania smaku). Jeśli wolisz słodki napój, użyj cukru, miodu, syropu z agawy lub innego słodzika.
Tradycyjnie yerba mate pije się ze specjalnej tykwy — matero (na rynku można znaleźć modele o różnej pojemności. Te największe zmieszczą nawet pół litra napoju). Naczynie nie tylko ułatwia picie napoju, ale także może poprawić jego smak. Pomocna przy piciu mate yerba jest także bombilla, czyli specjalna rurka z filtrem. Wkładamy ją bezpośrednio do matero z suszem. Używamy jej jak tradycyjnej słomki do napojów.
Czytaj też: Techniki relaksacyjne, które działają – trening Jacobsona, trening autogenny Schultza, medytacja