
Potrzeba 21 dni, by zmienić nawyk? Niekoniecznie. Naukowcy podają inną liczbę
Twierdzenie, że wystarczy 21 dni, by zmienić nawyk, niewiele ma wspólnego z prawdą!
Zmiana nawyków: teoria 21 dni to mit
Badanie poświęcone ustaleniu czasu potrzebnego do ukształtowania się nawyku opublikowane zostało w czasopiśmie „European Journal of Social Psychology”. Każdy uczestnik eksperymentu wybierał sobie czynność związaną z „jedzeniem lub piciem bądź pewną formą aktywności, którą miał podejmować codziennie w takim samym kontekście (na przykład po śniadaniu) przez 12 kolejnych tygodni”. Okazało się, że średni czas potrzebny, by zachowanie weszło w nawyk, wyniósł 66 dni. Jednak wachlarz wyników był ogromny – od 18 do 254 dni. Bardzo się w tej kwestii od siebie różnimy!
Czytaj także: „Kiedy życie nam nie smakuje, zaczyna nam smakować jedzenie…” – mówi coach żywienia
Jak powstaje nawyk?
Z badań wynika, że blisko 40 procent codziennych czynności wykonujemy nawykowo, automatycznie, czyli bez zastanowienia. Nawyki powstają poprzez wielokrotne skojarzenie pewnych bodźców, sytuacji, czyli wyzwalaczy z naszymi reakcjami. Choćby dźwięk budzika, jak klocek domino, wyzwala ciąg reakcji – wstajemy, myjemy się, ubieramy, jemy śniadanie, zamykamy mieszkanie, jedziemy do pracy. Ponieważ wykonujemy te czynności zupełnie automatycznie, często w trakcie myśląc o czymś innym, często nawet nie jesteśmy pewni czy, aby na pewno je wykonaliśmy, np. czy na sto procent przekręciliśmy w zamku klucz?
Czytaj także: Klucz do lepszego życia. Czym jest samooopieka i jak ją praktykować?
Dobre i złe nawyki
Nawyki są jednak różne, najprościej możemy podzielić je na te, które nam służą, i te, które nam szkodzą. Mamy nawyk mycia zębów, ale też w podobny sposób tworzą się te złe nawyki, np. uzależnienia. W momencie silnego stresu sięgamy np. po słodycze czy papierosa – na chwilę odczuwamy ulgę, więc powtarzamy to zachowanie w kolejnych sytuacjach stresowych, aż reakcja się utrwala i staje się automatyczna.
Trzeba wiedzieć, że utrwalony nawyk utrzymuje się nawet wtedy, kiedy znikną jego „pozytywne” konsekwencje. Jest wielce prawdopodobne, że w życiu każdego z nas jest jakiś nawyk lub są nawyki, które źle wpływają na nasze zdrowie, relacje czy samopoczucie. Czasem okazuje się, że aby zmienić zły nawyk w dobry, niezbędna jest pomoc psychoterapeuty. Często jesteśmy w stanie poradzić sobie z tym wyzwaniem sami, np. poprzez notowanie, planowanie, wizualizację.