
Terapia grupowa – na czym polega i dla kogo jest odpowiednia?
Grupy terapeutyczne mają określoną ilość uczestników, zwykle od 7 do 13. Optymalną liczbą jest 9-11 osób w grupie. W zależności od potrzeb oraz założeń terapii spotkania mogą odbywać się jeden lub dwa razy w tygodniu.
Dla kogo jest terapia grupowa?
Terapia grupowa nie jest dla każdego, jednak ma ona ogromny potencjał. Dzięki niej można osiągnąć to, czego nigdy nie da nam terapia indywidualna. Zdecydowanie najwięcej mogą zyskać ci, którzy mają problem z budowaniem relacji.
Na czynniki pierwsze rozłożył to słynny amerykański terapeuta grupowy Irvin Yalom. Stwierdził on, że w grupie działają następujące składowe: wzbudzanie nadziei, uniwersalność, psychoedukacja, altruizm, korekcyjne odtworzenie pierwotnej grupy rodzinnej, rozwój umiejętności społecznych, naśladowanie, uczenie się przez doświadczenie interpersonalne, spójność grupy, katharsis oraz czynniki egzystencjalne.
Czytaj też: Jaką psychoterapię wybrać: psychodynamiczną, Gestalt czy systemową?
Wzbudzenie nadziei
Nadzieja jest konieczna, by móc dokonywać zmian, to jasne. Jednak nie zawsze ją mamy. Wtedy z pomocą może przyjść właśnie grupa – jest szansa, że zyskamy nadzieję, kiedy będziemy obserwować wysiłek, ale i postępy innych członków, a także doświadczać ich wsparcia.
Uniwersalność
Nie ma ludzkiego doświadczenia, które nie byłoby wynikiem udziału innych. Mimo to większość z nas przekonana jest o swojej odmienności oraz o tym, że nikt nie potrafi zrozumieć naszego bólu czy naszych problemów. W grupie te podziały i różnice zaczynają się zacierać. Możemy poczuć, że to, co wcześniej oddzielało nas od innych, tak naprawdę może nas do nich przybliżać — że mamy ze sobą dużo więcej wspólnego, niż sądziliśmy, że wszyscy mamy podobne potrzeby, marzenia, troski. Zobaczenie tego pozwala nam w pewien sposób dołączyć do innych i poczuć się częścią większej całości. To bardzo pomaga w leczeniu.
Psychoedukacja
Wiedza o tym, jak działa ludzka psychika i jak należy o nią dbać, bardzo pomaga, dodaje siły, by radzić sobie z kłopotami. Obniża również poziom lęku, bo kiedy rozumiemy, co się z nami dzieje, i wiemy, że jest to normalne, że inni też tak mają, zdecydowanie mniej się boimy.
Altruizm
To bardzo istotny element dla tych, którzy nie myślą o sobie najlepiej. W grupie możemy doświadczyć tego, że jesteśmy innym potrzebni i że możemy coś im dać. Odkrycie, że jest się pomocnym, że sama nasza obecność może być dla kogoś cenna, bardzo pomaga w budowaniu poczucia własnej wartości, przynosi satysfakcję.
Czytaj też: Empatia nie jest współczuciem, lecz współodczuwaniem. Dlaczego niektórzy są bardziej empatyczni od innych?
Odtworzenie pierwotnej grupy rodzinnej
To z pewnością jedna z tych rzeczy, które w terapii indywidualnej nie mogą się wydarzyć. Znajdujemy się w grupie, w której ktoś pełni role podobne do rodzicielskich, ktoś inny wchodzi w rolę siostry czy brata. Dlatego w tej sytuacji możemy na nowo, w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach, zmierzyć się z tymi problemami z dzieciństwa i okresu dorastania.
Rozwój umiejętności społecznych
W grupie uczymy się słuchać, mówić o sobie, rozwiązywać konflikty, być liderami, towarzyszyć innym. Uczymy się ryzykować, eksperymentować, bawić się. Sprawdzamy się. Ale także z czasem zaczynamy wchodzić w relacje, chcemy być z innymi blisko.
Naśladowanie
To kolejny element, który nie występuje w terapii indywidualnej. W grupie możemy naśladować zachowania innych i sprawdzać, czy pasują one do nas. Dzięki temu poznajemy siebie, uczymy się decydować i wybierać to, co dla nas dobre. Grupa stwarza idealne warunki do eksperymentowania, jej członkowie nie uczestniczą w naszym życiu na co dzień i nie musimy tak bardzo się obawiać się ich oceny.
Uczenie się interpersonalne
W życiu uczymy się także dzięki informacjom zwrotnym od innych ludzi. To jeden z kluczowych czynników zmiany. Dzięki byciu w grupie możemy dowiedzieć się, które nasze zachowania nie sprzyjają bliskim relacjom. Możemy też zweryfikować to, jak postrzegamy innych — zobaczyć, jakie mamy wyobrażenia na ich temat i czy są one zgodne z rzeczywistością.
Spójność grupy
Chodzi o bardzo ważne dla ludzi poczucie przynależności. Czujemy się związani z poszczególnymi osobami i z grupą jako całością. To przyczynia się do budowania poczucia własnej wartości przez to, że czujemy się akceptowani przez innych, że jesteśmy dla nich ważni.
Katharsis
Czyli odreagowanie, wybuch emocji, który prowadzi do oczyszczenia. Może to być wyrażenie zarówno negatywnych, jak i pozytywnych uczuć. Gdy czujemy się wśród innych wystarczająco bezpiecznie, by sobie na to pozwolić, możemy też z ich pomocą zrozumieć to doświadczenie, a dzięki zrozumieniu może stać się uleczające.
Czytaj także: Medytacja na otwarcie serca – dobra na wyciszenie oraz relaks
Czynniki egzystencjalne
Dzięki terapii w grupie uczymy się rozróżniać, co jest w życiu ważne, a co nie. Wspólnie mierzymy się z tym, że wszystkich nas dotyczą te same wolności i ograniczenia. Dzielenie tej wiedzy z innymi może przynieść ulgę i pomóc ustalić, co liczy się dla nas najbardziej.