
Obrona narcystyczna. Do czego jest w stanie posunąć się narcyz?
Możesz nauczyć się chronić przed destrukcyjnymi trikami narcyza. Najpierw musisz jednak poznać metody jego działań i używane przez niego mechanizmy obronne, których nawet on sam może nie być świadomy.
Obrona narcystyczna: mechanizmy
Narcyz posługuje się wieloma mechanizmami obronnymi. Jak czytamy na stronie Fundacji Art pomagającej ofiarom przemocy, najczęściej są to:
- zaprzeczenie,
- zniekształcenie,
- rozszczepienie,
- prymitywna idealizacja.
Obrona narcystyczna: zaprzeczenie
Zaprzeczenie oznacza fałszowanie rzeczywistości. Narcyz nie przyjmuje do wiadomości określonych faktów. Wypiera pewne przeżycia i doświadczenia, żeby odsunąć negatywne myśli i odczucia.
Przykład: Osoba nadużywająca alkoholu twierdzi, że nie jest uzależniona, bo w każdym momencie może przestać pić. Tłumaczy, że pije alkohol, bo lubi.
Czytaj też: Narcyzm a uzależnienie. Czy narcyzi częściej sięgają po używki i popadają w nałóg?
Obrona narcystyczna: zniekształcenie
Pod wpływem emocji narcyz zniekształca (czyli modyfikuje) rzeczywistość tak, aby dopasować ją do własnych potrzeb i pragnień. Zniekształcenie może mieć postać m.in.:
- nadmiernych uogólnień,
- etykietowania,
- myślenia dychotomicznego,
- przepowiadania przyszłości,
- czytania w myślach,
- uzasadnienia emocjonalnego.
Przykład: Kobieta, która trafiła do szpitala z uszkodzenia ciała w wyniku doświadczanej przemocy fizycznej, kilka dni po operacji sama się wypisuje. Mówi lekarzowi, że musi wrócić do domu, bo planuje z partnerem weekendowy wyjazd. Łudzi się, że wycieczka naprawiłaby ich relację. Prawda jest jednak taka, że nigdzie się nie wybierają, bo nie mogą sobie na to pozwolić finansowo.
Obrona narcystyczna: rozszczepienie
Narcyz postrzega siebie samego lub inne osoby albo jako całkowicie złe, bezwartościowe, nienawistne, albo jako całkowicie dobre, wartościowe i kochające. Nie ma nic pomiędzy. Nie potrafi doświadczać ambiwalentnych uczuć. Osoby, z którymi narcyz ma kontakt, albo są deprecjonowane, albo idealizowane.
Przykład: Myślenie: „Do niczego się nie nadaję”, „Nic mi w życiu nie wychodzi”, „Jestem kompletnie bezwartościowa”, „Najlepiej by było, jakbym umarła”.
Czytaj też: 7 zdań, które świadczą, że on chce tobą manipulować
Obrona narcystyczna: prymitywna idealizacja
Narcyz przypisuje sobie lub innym wyolbrzymione cechy lub nie dostrzega żadnych wad. Zaprzecza istnieniu złej części i „przerysowuje” dobrą.
Przykład: Osoba, która nigdy nie była w związku, a która jest spragniona uczucia i bliskości, idealizuje swojego partnera przemocowego. Skupia się na tym, że jest on ambitny, inteligentny, zaradny, zapewnia jej bezpieczeństwo finansowe. Nie dostrzega, że rozlicza ją z każdych wydanych pieniędzy i stosuje przemoc o charakterze ekonomicznym.