Kiedyś myśleliśmy, że ludzka pamięć przypomina nagranie wideo lub twardy dysk komputera. Dzisiaj, dzięki coraz bardziej zaawansowanym technologicznie badaniom mózgu, wiemy, że tak nie jest – nasza pamięć jest wybiórcza i bardziej przypomina półkę z domowymi przetworami, na której ustawiamy tylko najlepsze smakołyki – po to, aby sięgnąć po nie, gdy będziemy w potrzebie. Większość naszych wspomnień – zwłaszcza tych z dzieciństwa – tracimy. A te, które jesteśmy w stanie przywołać, nie są dokładną powtórką dawnych wydarzeń. Jeśli ze wspomnieniami nie wiążą się pozytywne emocje, mózg… przestaje je przechowywać. Mechanizm przechowywania wspomnień z dzieciństwa wyjaśniała w wywiadzie dla „Urody Życia” 6/2020 dr psychologii Aleksandra Piotrowska:  – Każdy z nas chce postrzegać samego siebie jako istotę cenną i swoje życie jako mające znaczenie. Dlatego zapominamy, co czuliśmy w dzieciństwie, kiedy nasz ojciec nas bił pasem, a zapamiętujemy przede wszystkim to, że kiedyś, pewnego dnia, zabrał nas na ryby czy na grzyby. Bo taka selekcja wspomnień podnosi wartość naszego dzieciństwa w naszych własnych oczach. To jest mechanizm obronny naszego ego, jeden z tych, które uruchamiają się niezależnie od naszej woli po to, żeby podtrzymać nasze dobre mniemanie o sobie. Oczywiście są też przypadki tak silnie traumatycznych wspomnień, że nie jesteśmy w stanie zsunąć ich do naszej nieświadomości, one raczej otorbiają się i pozostają w naszej pamięci. Ale to wyjątki: w większości pamiętamy pozytywne rzeczy. Miłe wspomnienia uruchamiają wyrzut dopaminy W czasopiśmie „Neuron” opublikowano wyniki badań naukowców z University of California w Davis, którzy odkryli, dlaczego naszego mózgi nadają pewnym...

Miała 23 lata, kiedy zdobyła rolę Daenerys Targaryen w serialu „Gra o tron”. Wtedy nie wiedziała jeszcze, że stworzy postać, która stanie się ikoną popkultury, a dziewczynki na całym świecie będą masowo przebierać się za nią w święto Halloween. – Nie miałam praktycznie żadnego doświadczenia w zawodzie – wspomina. – W pierwszym sezonie Daenerys jest młodą, kilkunastoletnią księżniczką. Wiedziałam tyle, że zostanie sprzedana na żonę potężnemu, muskularnemu wojownikowi Khalowi Drogo i na zawsze opuści rodzinny dom. W ciągu kolejnych siedmiu sezonów dojrzewa i rośnie w siłę. Staje się świadomą, ambitną i żądną władzy kobietą, a ja nie miałam pojęcia, jak to wszystko zagrać. Twórcy serialu tłumaczyli jej: „Masz być Joanną d’Arc, Lawrence’em z Arabii i Napoleonem jednocześnie”. Ale kto o zdrowych zmysłach ośmieliłby się zagrać kogoś takiego?! W zamian dała nam zagubioną, delikatną dziewczynę, która ma jedno marzenie: uczynić mieszkańców Siedmiu Królestw wolnymi i szczęśliwymi. Zdobywa kolejne tytuły: Khaleesi, Pierwszej Tego Imienia, Matki Smoków, Królowej Andalów, Rhoynarów i Pierwszych Ludzi, Protektorki Siedmiu Królestw. W ósmym sezonie serialu w walce o tron kibicowało jej ponad 30 milionów widzów. To sporo jak na niewielką (157 cm), początkującą aktorkę, która jeszcze niedawno dorabiała jako kelnerka. Dopiero po zakończeniu zdjęć do ostatniego sezonu Emilia Clarke opowiedziała o tym, ile kosztowała ją ta rola, w tekście, który sama napisała dla „New Yorkera”.  Pierwsze kroki w filmie i pierwsza operacja – Po zakończeniu zdjęć do pierwszego sezonu „Gry o tron” byłam przerażona. Po pierwsze tym, jak głośny i popularny okazał się serial. Po drugie tym, że...

Demencja starcza i choroba Alzheimera bardzo często są ze sobą mylone. Zdarza się także, że te nazwy stosuje się zamiennie. To błąd. Demencja starcza i choroba Alzheimera to dwa różne zjawiska, choć rzeczywiście demencja towarzyszy im obu. Co to jest demencja starcza? Najważniejszą i podstawową kwestią w odróżnieniu tych dwóch pojęć jest to, że demencja starcza nie jest jednostką chorobową, a symptomem. To zespół objawów wywołanych zmianami w mózgu. Demencja, nazywana także otępieniem, definiowana jest jako spadek poziomu intelektualnego w stosunku do poprzedniego poziomu wiedzy. Jednak przede wszystkim jest to zaburzenie funkcji poznawczych. Demencja upośledza pamięć. Na pewnym etapie objawy są na tyle poważne, że zaburzają codzienne funkcjonowanie. Osoba, która doświadcza otępienia, traci umiejętność koncentracji, zdolność rozumienia i ekspresji języka, zdarza się także utrata umiejętności matematycznych i koordynacji psychomotorycznej. Demencja starcza może być wywoływana przez różne choroby, w tym: chorobę Alzheimera, Parkinsona, Picka, Huntingtona. Czytaj też: Tęsknisz za dzieciństwem? Mózg ma powody, by podsuwać nam miłe wspomnienia Choroba Alzheimera Alzheimer, w przeciwieństwie do demencji starczej, to jednostka chorobowa. Przyjmuje się, że demencja występuje zazwyczaj u starszych osób, zwykle ok. 70. roku życia (choć hiszpańska lekarka Maria Sagrario Manzano Palomo, koordynatorka Grupy Badawczej Zachowań i Demencji Hiszpańskiego Towarzystwa Neurologicznego, przekonuje, że użycie terminu „demencja starcza” jest niewłaściwe, ponieważ demencja może dotyczyć ludzi w każdym wieku). Natomiast choroba Alzheimera może pojawić się już ok. 45. roku życia. Demencja jest odwracalna, Alzheimer to proces chorobowy, który może być jedynie spowolniony przez...

Czy to, co pamiętamy, jest zupełnie przypadkowe? Które wspomnienia zostają z nami na dłużej i kiedy po nie sięgamy? Meik Wiking założyciel Instytutu Badań nad Szczęściem w Kopenhadze wyjaśnia, dlaczego mózg najchętniej zapamiętuje nowości, skąd w nas taka skłonność do nostalgii i jak się mierzy szczęście.  Bartosz Janiszewski: Pewnie odpowiadał pan na to pytanie tysiące razy, ale i tak muszę je zadać. Co to jest szczęście?  Meik Wiking: To bardzo ogólne pojęcie, prawda? Dla mnie szczęście jest jak danie, które ma wiele składników. To doświadczanie sensu i celu w życiu, poczucie połączenia z  ludźmi i zadowolenia ze swojego życia oraz to, jak czujemy się w danej chwili.  Jak się to bada?  Pytając ludzi o to, czy są szczęśliwi. Naprawdę. Oczywiście są różne, bardziej szczegółowe kwestionariusze, ale u  nas, w Instytucie, podobnie zresztą jak przy tworzeniu Raportu Szczęścia ONZ najważniejsze jest pytanie: „Jak bardzo, w  skali od 1 do 10, jesteś zadowolony/a ze swojego życia?”. Bardzo istotne są też poczucie celu i sensu życia, bo ono łączy się z poczuciem szczęścia.  Spodziewałam się czegoś bardzie konkretnego od dyrektora Instytutu Badań nad Szczęściem w Kopenhadze.  Wielu ludzi reaguje sceptycznie, kiedy mówię, czym się zajmuję. Najczęściej słyszę, że szczęścia nie można badać, bo to pojęcie subiektywne – przecież każdy rozumie przez to co innego.  Nie jest tak? Jest. Ale to nie żadna przeszkoda, raczej zaleta. Jako badacz mam dowiedzieć się, jak TY doświadczasz swojego życia. Jakie jest TWOJE poczucie szczęścia. Jesteś w tej sprawie jedynym ekspertem, który może mi to powiedzieć. Nie dostanę wiarygodnej odpowiedzi od twojej matki, żony czy przyjaciela. Nauka od lat...