Ciemna strona niebieskiego światła. Ile czasu spędzasz przed ekranem?
Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne po przeprowadzeniu wywiadów z 3500 osobami opublikowało raport, z którego jasno wynika, że osoby, które często brały telefon do ręki i spoglądały na ekran komputera bądź laptopa, były bardziej zestresowane. Po upublicznieniu tych wniosków tylko 30 proc. badanych wyraziło chęć cyfrowego „detoksu”. W trakcie innych kilku badań zakrojonych na szeroką skalę, znaleziono też związek między stanem lękowym a nadmiernym używaniem telefonu.
Anders Hansen, szwedzki psychiatra i autor książki „Wyloguj swój mózg. Jak zadbać o swój mózg w dobie cyfrowych technologii” przytacza jeszcze inne badania, które udowadniają, że u osób poproszonych o oddanie telefonu, poziom lęku i niepokoju narastał bardziej, im dłużej pozostawali z dala od aparatu. Kto się martwił najbardziej? Ci, którzy najczęściej korzystali z telefonów. W mózgach tych osób w momencie zabrania urządzeń uruchomiła się oś podwzgórze – przysadka – nadnercza, a mózg zaczął apelować: „Natychmiast zrób coś, żeby dostarczyć mi dopaminę!”. Bo warunkiem przetrwania jest skupienie na tym, co powoduje jej wyrzut co 10 minut. Strata telefonów okazała się dla mózgów ich właścicieli czynnikiem wysokiego stresu. Zachowywali się tak, jakby utracili coś ważnego dla przetrwania. Wniosek z tego jest taki, że nadmierne korzystanie z technologii mobilnej, wywołuje w nas stres i niepokój.
Bez e-booka przed snem
Andrews Hansen w swoim gabinecie psychiatrycznym zauważył, że nowe technologie zaburzają nasz sen. Śpimy coraz krócej, średnio jedynie 7 godzin na dobę, czyli krócej niż potrzebujemy. Kondycja snu współczesnego człowieka jest fatalna, dowodzi psychiatra. I jest się czym niepokoić, ponieważ sen ma fundamentalne znaczenia dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego. Podczas spania mózg oczyszcza organizm ze szkodliwych produktów rozkładu białek, a bez tego „sprzątania” trudno mu funkcjonować. Zbyt mało snu zaburza zdolność koncentracji, upośledza pamięć i znacznie podwyższa poziom stresu. Żebyśmy mogli spać odpowiednio długo i głęboko, potrzebne jest nam funkcjonowanie według rytmu dobowego. A jest on regulowany między innymi przez ekspozycję na światło. Hormon melatonina, wytwarzany przez szyszynkę w mózgu, gdy zapada ciemność, informuje ciało, że nadchodzi pora snu. Jeśli korzystamy przed snem z telefonów i tabletów, niebieskie światło pobudza mózg i cofa nasz zegar biologiczny o dwie, trzy godziny. Do tego telefon wywołuje stres, a stres zakłóca sen. Poza tym mózg pobudza się pod wpływem wszelkich możliwości uzyskania dopaminy, a tej dostarczają nam aplikacje, gry i media społecznościowe.
Badania Szwedów udowadniają, że im więcej czasu spędzamy z telefonami komórkowymi i przed innymi ekranami, tym gorzej śpimy, zwłaszcza jeżeli korzystamy z nich wieczorami i w nocy. Jedynie leżący w pobliżu telefon komórkowy potrafi zakłócić zdolność koncentracji uwagi i pamięć, tak samo jego obecność w sypialni, zakłóca nasz sen i może go skrócić nawet o godzinę. Nie tylko telefony komórkowe są stałym wyposażeniem sypialni, ale także e-booki. Kiedy przed zaśnięciem czytamy książkę elektroniczną, proces zasypiania wydłuża się średnio o 10 minut, bo wydzielanie melatoniny opóźnia się o ponad godzinę. Hansen uważa, że wszystkie urządzenia ekranowe tak bardzo kojarzą nam się z nowymi informacjami i aktywacją nagrody w mózgu, że pobudzają nas nawet wtedy, gdy tylko trzymamy je w ręku. Mózgowi w pobliżu jakiegokolwiek ekranu trudno się odprężyć.
Depresja i dodatkowe kilogramy
Długotrwały stres zwiększa ryzyko zachorowania na depresję. Skoro cyfrowy styl życia nasila stres, podwyższa też sprzedaż leków antydepresyjnych. Naukowcy z Arabii Saudyjskiej przebadali tysiąc osób i znaleźli silny związek między uzależnieniem od technologii mobilnych a depresją. Uznali ten fakt za alarmujący. W Chinach zauważono, że studenci, którzy częściej używali telefonu komórkowego, czuli się bardziej samotni, brakowało im pewności siebie i popadali w stany depresyjne. Andrews Hansen przekonuje w swojej książce, że nieumiarkowane korzystanie z telefonu komórkowego należy postrzegać jako jeden z wielu czynników ryzyka wystąpienia depresji. Podobnie jak niedobór snu, siedzący tryb życia, izolacja społeczna oraz nadużywanie alkoholu i narkotyków.
Ekrany zaburzają też nasz apetyt, a to za sprawą zwiększania wydzielania hormonu stresu – kortyzolu i hormonu głodu – greliny, przy czym ta ostania nie tylko niepotrzebnie pobudza apetyt, ale też skłania organizm do magazynowania tłuszczu. Niebieskie światło bowiem pobudza organizm, przygotowuje do działania oraz stymuluje do uzupełniania energii w postaci zbędnych kilogramów. Po wieczornym korzystaniu z telefonów komórkowych i tabletów nie tylko leżymy bezsennie, ale nabieramy ochoty na wyprawy do lodówki.
